รวมทุกเรื่องของ ตั้งโอ๋

ผักตั้งโอ๋ นั้น มีชื่อสามัญภาษาอังกฤษว่า Garland Chrysanthemum ส่วนภาษาจีนกวางตุ้งคือ 茼蒿 และคนไทยเรียกเป็นคำทับศัพท์แบบจีนกวางตุ้งว่า Tong Hao

แต่จากการค้นในสารานุกรมเสรีอย่าง วิกิพีเดีย ให้คำจำกัดความของ “ตั้งโอ๋” นี้ว่า..

• ตังโอ๋ หรือ ตั้งโอ๋ จัดเป็นผักที่มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Glebionis coronaria ชื่อเดิมคือ Leucanthemum coronarium, Chrysanthemum coronarium
• ชื่อจีน : 茼蒿(菜)
• เป็นญาติใกล้ชิดกับสกุลเบญจมาศ และทานตะวัน

ตั้งโอ๋นั้นมีดอกและใบที่มีกลิ่นฉุนหอม สามารถนำมารับประทานได้ นิยมใช้เป็นส่วนประกอบในตำรับอาหารจีนและเกาหลี ตั้งโอ๋มีถิ่นกำเนิดในภูมิภาคเมดิเตอร์เรเนียน ได้รับการนำเข้าไปปลูกจนกลายเป็นพืชพื้นเมืองในเอเชียตะวันออก และยังเป็นชนิดพันธุ์ต่างถิ่นกระจัดกระจายไปในอเมริกาเหนือ

ผักตั้งโอ๋ มีสรรพคุณอย่างไร

ผักจากต่างประเทศชนิดนี้ได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก สามารถนำมารับประทานสดเป็นผักเคียง หรือจะนำไปประกอบอาหารก็ได้ สำหรับในญี่ปุ่นนิยมเป็นอย่างมาก ใช้ทำอาหารได้เกือบจะทุกเมนู เพราะลำต้นและใบจะมีความกรอบ หวาน และมีกลิ่นหอมเฉพาะตัว สำหรับในประเทศไทยเองอาจจะเห็นในอาหารบางประเภทจำพวกผัด หรือต้มจืด

และด้วยความนิยมนี้เอง ตั้งโอ๋ไม่เพียงแต่จะอร่อย แต่ประกอบไปด้วยคุณประโยชน์มากมายดังนี้

• ลำต้นและใบ กรอบมีรสหวาน มีกลิ่นหอมเฉพาะตัวเมื่อโดนความร้อน สามารถแก้อาการคัดจมูกได้
• ลำต้นสด มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ ป้องกันการเสื่อมสภาพของเซลล์ ช่วยป้องกันมะเร็ง โดยเฉพาะมะเร็งลำไส้
• ช่วยแก้อาการร้อนใน มีความต้านทานอาการเลือดออกตามไรฟัน
• ป้องกันโรคกระดูกเสื่อม กระดูกพรุน เพราะมีแคลเซียมในปริมาณสูง
• มีสารอาหาร และแร่ธาตุหลายชนิดที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย เช่น คาร์โบไฮเดรต, ไขมัน, วิตามิน C, วิตามินบี2, แคลเซียม, เหล็ก, ฟอสฟอรัส, แมกนีเซียม, ไลซีน และ เบต้าแคโรที
• ในตำราแพทย์จีนเชื่อว่า ตังโอ๋ช่วยบำรุงตับ ม้าม และเสริมการทำงาน
• ช่วยในการย่อยอาหาร และกระตุ้นการทำงานของกระเพาะอาหาร
• กำจัดความชื้นในปอด กระตุ้นการทำงานของปอด
• ช่วยขับเสมหะ ช่วยบรรเทาอาการไอ และอาการระคายคอ
• ช่วยแก้อาการสะอึก
• ช่วยบรรเทาอาการแน่นท้อง และเจ็บหน้าอก
• ช่วยบรรเทาอาการปวดศีรษะ และเวียนศีรษะ
• ช่วยกำจัดสารพิษออกจากร่างกาย

ระดับความเป็นพิษ และโทษของตั้งโอ๋

สำหรับพืชที่อยู่ในตระกูล composital เช่น ต้นทานตะวัน และดอกคำฝอย รวมถึงผักตั้งโอ๋นั้น ในส่วนประกอบของลำต้นและใบ จะประกอบไปด้วยสาร sesquiterpene lactone ซึ่งเมื่อสัมผัสกับผิวหนัง (ในบางราย) จะมีอาการแพ้ เกิดผื่นแดง หรือผื่นแพ้แสง มีอาการผิวหนังอักเสบ และเป็นตุ่มพองน้ำใส สำหรับบางคนอาจแพ้กลิ่นทำให้แสบจมูก

ตั้งโอ๋ญี่ปุ่น

ตั้งโอ๋ กับ ขึ้นฉ่าย แตกต่างกันอย่างไร ให้สังเกตุใบ

ความแตกต่างของตั้งโอ๋กับขึ้นฉ่ายนั้นแยกได้จากการดูลักษณะใบ และผักสวนครัวทั้งสองชนิดนี้อยู่ในวงศ์ที่ต่างกัน โดยตั้งโอ๋เป็นพืชแบบเดียวกับทานตะวัน แต่ขึ้นฉ่ายนั้นอยู่ในตระกูลของผักชี

ใบตังโอ๋ เป็นพืชใบเดี่ยวมีสีเขียวหรือเขียวอมเทา ใบเรียงเวียนสลับตรงข้ามกันบนลำต้น ขนาดใบกว้าง 3–5 เซนติเมตร ยาว 5–10 เซนติเมตร (ในระยะปลูกเป็นผัก) แผ่นใบเรียบ บาง ขอบใบหยักเว้าแหว่งลงลึก แฉกเป็นหยักมน และแผ่นใบยาวตั้งแต่โคนใบถึงปลายใบ เมื่อเติบโตถึงระยะออกดอก แผ่นใบจะเรียวยาวมากขึ้น เว้าลึกมากขึ้น และหยักแหลม

ดอก เป็นดอกรวม กระจุกตัวอยู่ตรงกลาง ประกอบด้วยดอกย่อยเล็กๆ ดอกมีสีเหลือง หรือสีขาวใจกลางสีเหลือง ก้านดอกยาว ฐานดอกทรงถ้วยกลมสีเขียว เส้นผ่านศูนย์กลางไม่เกิน 3 ซม. กลีบดอกมีสีเหลืองล้อมรอบดอก ประมาณ 12-14 กลีบ แต่ละกลีบมีรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ปลายกลีบตัด และหยักเว้าเป็นช่วงๆ ขนาดดอกเมื่อบานประมาณ 3–8 ซม.

วิธีปลูกตั้งโอ๋

ดูเนื้อหาการปลูกได้จากที่นี่ชั่วคราว : การปลูกตั้งโอ๋ แบบเกษตรอินทรีย์